Όνειρα και θεραπεία στην Αρχαία Ελλάδα.

Η έννοια της νόσου και συνεπώς και της θεραπείας, συνταυτίστηκε ήδη από την προϊστορία, με τη λατρεία του ή των Θεών, ή το αντίθετό τους, δηλαδή τις "κακές", τις δαιμονιακές θεότητες. Ανάλογα με την κρατούσα θεολογική προσέγγιση κάθε φυλής ανά τις εποχές, ήταν και οι θεραπευτικές δραστηριότητες. Αυτή η αντίληψη περί της νόσου παραμένει ισχυρότατη μέχρι την σύγχρονη εποχή, αν και προοδευτικά μάλλον εξασθενεί. Σε όλες ωστόσο τις εποχές, ο άνθρωπος ενδιαφέρθηκε για τη θεραπεία των ασθενειών με κάθε δυνατό τρόπο.

Στην Αρχαία Ελλάδα, το παλαιότερο ρεύμα θρησκευτικών πεποιθήσεων, απέδιδε θεραπευτικές δυνάμεις στον Θεό Ασκληπιό. Γιος ενός θεού και μιας θνητής, ο Ασκληπιός αρχικά δεν συγκαταλεγόταν στους 12 ισχυρούς θεούς που κατοικούσαν στον Όλυμπο, αλλά θεωρούνταν ημίθεος, απλός ήρωας, που είχε θεϊκή καταγωγή, (όπως ο Ηρακλής). Η πλατιά λαϊκή αποδοχή όμως, τον κατέταξε σαν ισάξιο των Θεών. Πολλοί τρόποι θεραπευτικής αναπτύχθηκαν, αλλά ο τόπος άσκησης της θεραπείας ήταν κυρίως τα Ασκληπιεία. Η πληθώρα αυτών των ιερών διασκορπισμένα σε όλο τον ελλαδικό χώρο (τουλάχιστον σε 300 σημεία), υποδηλώνει τη μεγάλη δραστηριότητα και επιτυχία αυτής της μαγικής μορφής θεραπείας από τον Ασκληπιό. Τα ιερά αυτά ήταν έξυπνα χτισμένα σε διαλεγμένες περιοχές υψηλού κάλλους και με καλό κλίμα. Ο συνδυασμός της θαυματουργικής ή ψυχολογικής θεραπείας μέσω της πίστης με την όποια φυσική ή σωματική θεραπεία προσέφεραν οι ιερείς, ήταν μέσω ιατρικής νοσηλείας και προσαρμογής του τρόπου ζωής.

Σταδιακά και καθώς ωρίμαζαν οι συσσωρευμένες θεραπευτικές γνώσεις και η λογική, έφτασε η εποχή όπου η έννοια του γιατρού ή θεραπευτή, πήρε μεγαλύτερη απόσταση από αυτήν του ιερέα του Ασκληπιού. Τη νέα εποχή σηματοδοτεί ο Ιπποκράτης και η Ιπποκρατική ιατρική. Αν και είχε ήδη αποκλίνει από τις μαγικές και τελετουργικές θεραπείες, προς όφελος της ορθολογικής επιστήμης, κατάφερε να συνδυαστεί επιτυχημένα με τη συνεχιζόμενη λατρεία του Ασκληπιού, χρησιμοποιώντας τα Ασκληπιεία, περίπου όπως εμείς οι σύγχρονοι τα νοσοκομεία. Η Ιπποκρατική ιατρική διατήρησε και το "θρησκευτικό-μαγικό" στοιχείο, όχι από φόβο προς το ανεξήγητο, αλλά προς χάριν της θεραπευτικής δύναμης που κρύβει αυτό μέσα του!

Όταν οι ασθενείς προσέρχονταν στο ιερό αναζητώντας θεραπεία, δεν τους επιτρεπόταν αμέσως η είσοδος, παρά μόνο μετά τον εξαγνισμό τους. Αυτό καλλιεργούσε και ενίσχυε την προσδοκία θεραπείας σύμφωνα με το φαινόμενο placebo. Έπλεναν το σώμα τους (συμβολική ψυχική κάθαρση), τελούσαν θυσία προς το θεό και έκαναν αυστηρή νηστεία. Το βράδυ γίνονταν δεκτοί στο ιερό όπου και περνούσαν τη νύχτα τους.

Ένας από τους τρόπους θεραπείας ήταν μέσω των ονείρων. Κατά τη διάρκεια της Εγκοιμήσεως σε κάποιον ιερό χώρο, ο ασθενής δεχόταν ένα αποκαλυπτικό όνειρο το οποίο του έδειχνε τον τρόπο θεραπείας που έπρεπε να ακολουθήσει. Αν το αναμενόμενο όνειρο δεν εμφανιζόταν η εγκοίμηση επαναλαμβανόταν πολλές συνεχόμενες νύχτες. Το όνειρο για μας σήμερα είναι συνήθως συνώνυμο του φανταστικού και άρα του ανύπαρκτου, γιατί ζούμε σ' έναν κόσμο όπου ο υλισμός και ο ορθολογισμός επικρατούν στης σκέψη και τη δράση μας. Όμως για τους αρχαίους προγόνους μας - και όχι μόνο για τους Έλληνες, αλλά για όλους τους αρχαίους λαούς της γης - το όνειρο είχε διπλό χαρακτήρα. Μπορούσε να παρουσιάσει ψεύτικες εικόνες είδωλα και φαντάσματα, αλλά και να δείξει αλήθειες και να συμβουλέψει σίγουρα, αν και μέσω συμβόλων πολλές φορές. Έπρεπε να εξηγηθεί όμως από τον κατάλληλο γνώστη. Υπήρχαν ειδικά ονειρομαντεία, όπως το περίφημο του Αμφιαράου και του Τροφώνιου στο οποίο ο αιτητής κατέβαινε σ' ένα όρυγμα κι έβγαζε μόνος του το χρησμό. Προηγούνταν νηστεία και γενικά έντονη ψυχολογική υποβολή, το δε όνειρο που έβλεπε εθεωρείτο ως το μήνυμα απάντηση στο αίτημα.

Όλα τα κείμενα των λαών είναι γεμάτα με αφηγήσεις σημαντικών αποκαλυπτικών ονείρων που βγήκαν αληθινά. Από τη Βίβλο μάς είναι αρκετά γνωστό το όνειρο του Φαραώ με τις παχιές και τις ισχνές αγελάδες το οποίο του ερμήνευσε ο Ιωσήφ.

Στην Αρχαία Ελλάδα, οι Πυθαγόρειοι έδιναν μεγάλη σημασία στα όνειρα , οι οποίοι μάλιστα μέσα από έναν κατάλληλο τρόπο ζωής με σωστή δίαιτα, μουσικά ακούσματα πριν από τον ύπνο, προσανατολισμό της σκέψης (Τι σφάλμα διέπραξα; Τι καλό έκανα; Τι υποχρέωση παρέλειψα, προσπαθούσαν να δουν αποκαλυπτικά όνειρα. Οι Πυθαγόρειοι άσκησαν τεράστια επιρροή στον Πλάτωνα. Οι σκέψεις του στον Τίμαιο, η πλατωνική παρομοίωση του σώματος με φυλακή, η θεωρία της ανάμνησης, οι διάφοροι εσχατολογικοί μύθοι του μαθητή του Σωκράτη, προέρχονται από μια πυθαγόρεια ή, για την ακρίβεια, από μια ορφικοπυθαγόρεια παράδοση. Στον Πλάτωνα στην Πολιτεία, Κεφ. Θ 571 d, e , διαβάζουμε για τα όνειρα :

"Όταν όμως ένας άνθρωπος έχει ρυθμίσει τη δίαιτα του με τους κανόνες της υγιεινής και της σωφροσύνης, όταν, πριν παραδοθεί στον ύπνο, ξυπνάει το λογιστικό μέρος της ψυχής του και το θρέψει με καλούς λόγους και σκέψεις και συγκεντρώνει σ' αυτές όλη τη διάνοιά του, όταν χωρίς ούτε να στερήσει ούτε να παραφορτώσει το επιθυμητικό του, του παραχωρεί όσο ακριβώς χρειάζεται για να αποκοιμηθεί και να μην έρχεται να διαταράσσει το καλύτερο μέρος της ψυχής με τη χαρά ή τη λύπη του, αλλά το αφήνει να νιώσει, ότι δεν γνωρίζει από τα περασμένα ή από τα παρόντα ή από τα μέλλοντα. Όταν επίσης αυτός ο άνθρωπος κατευνάσει το θυμοειδές μέρος της ψυχής του και κοιμηθεί χωρίς να έχει την καρδιά του ταραγμένη από οργή εναντίον άλλων. Όταν τέλος καθησυχάζει αυτά τα δύο μέρη της ψυχής κρατώντας άγρυπνο μόνο το τρίτο, όπου εδρεύει η φρόνηση, και έτσι αναπαυθεί, ξέρεις βέβαια ότι τότε το πνεύμα του αγγίζει όσο γίνεται περισσότερο την αλήθεια..."

Η πίστη στη συμβολική κι αποκαλυπτική γλώσσα των ονείρων οδήγησε στην ονειροκριτική, που αναπτύχθηκε στην αρχαιότητα πάρα πολύ και υπήρξε μια πλουσιότατη φιλολογία. Ονειροκριτικά έγραψαν ο Αντιφών ο Αθηναίος ή τερατοσκόπος, ο Δημήτριος ο Φαληρεύς, ο Αντίπατρος, ο Αλέξανδρος ο Μύνδιος, ο Αρτέμων ο Μιλήσιος, ο Γεμίνος ο Τύριος, ο Αρτεμίδωρος του οποίου το "Ονειροκριτικόν" σώθηκε σε 5 βιβλία. Η μαντική αυτή εμπειρία, οδήγησε στην τεχνική αναζήτηση πληροφοριών μέσω των ονείρων. Η εγκοίμησις είπαμε ότι γινόταν σε ειδικούς τόπους (σπήλαια, χάσματα της γης, ιερά) όπου ήταν δυνατή η επικοινωνία με τους νεκρούς, τα χθόνια πνεύματα, ή τους θεούς, μιας και τα χάσματα της γης αποτελούν για την αρχαϊκή αντίληψη μια πύλη προς τον κάτω κόσμο. Παραλλαγή αυτής της μαντικής είναι η νεκρομαντεία που αναπτύχθηκε στα λεγόμενα ψυχομαντεία ή ψυχοπομπεία, όπως ήταν το περίφημο του Ταινάρου, μέσω ειδικών προσώπων που λεγόντουσαν ψυχαγωγοί (αυτοί που οδηγούν τις ψυχές των νεκρών πάνω) και η όλη τελετουργία λεγόταν ψυχαγωγία.

Ο συμβολικός και αποκαλυπτικός χαρακτήρας των ονείρων συνεχίζει να ισχύει και σήμερα, κόντρα στο μονόπλευρο ορθολογισμό που κυβερνά τη ζωή των περισσότερων ανθρώπων της εποχής μας. Έτσι ο χημικός τύπος του βενζολίου ανακαλύφθηκε χάρη σ' ένα όνειρο, πολλοί μεγάλοι μουσικοί έχουν δηλώσει ότι τις συνθέσεις τους τις άκουγαν πρώτα στο όνειρό τους και ακόμα και η διάσημη συγγραφέας Αγκάθα Κρίστι τις περίπλοκες υποθέσεις των αστυνομικών της διηγημάτων είχε δηλώσει ότι τις έβλεπε στον ύπνο της και τις κατέγραφε το πρωί.

Οι αρχαίοι είχαν βρει έναν τρόπο για να δεχτούν στον ύπνο τους τα όνειρα που τους οδηγούσαν σε θεραπείες.

μακάρι να μπορούσαμε και στην σύγχρονη Ελλάδα να τα εκμεταλλευτούμε....

φιλαρακι μη νομιζεις πως σου κανω υποδειξεις αλλα αστρονομια λεει οχι αστρολογια

παντως ενδιαφερον θεμα

Evlogitos έγραψε:φιλαρακι μη νομιζεις πως σου κανω υποδειξεις αλλα αστρονομια λεει οχι αστρολογια

παντως ενδιαφερον θεμα

Gia na mhn sou xalaso to xatiri file Evlogitos
Ena themataki astronomias


Η έρευνα για την προέλευση της Σελήνης
πηγή: Physics4u.gr
Δύο επιστήμονες, ο William K. Hartmann και ο Donald R. Davis, ήταν οι πρώτοι που πρότειναν την σύγχρονη υπόθεση της προέλευσης του φεγγαριού, σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 1975 στο περιοδικό Ίκαρος. Σε αυτήν την εργασία υποδεικνύεται ότι ένα αντικείμενο, με το μέγεθος του Άρη, συγκρούστηκε με τη νεαρή τότε Γη, 4.5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Τα συντρίμμια από την σύγκρουση ρίχτηκαν τότε στο διάστημα, όπου συσσωρεύτηκαν σε μια στέρεα μάζα για να φτιάξουν το φεγγάρι και έκτοτε αυτή βρίσκεται μέσα στο Γήινο βαρυτικό πεδίο. Αυτή η θεωρία υποστηρίζεται από την παρόμοια σύνθεση των βράχων της Γης και της Σελήνης.

Η θεωρία αυτή μέχρι το 1984 είχε ατονήσει, όταν τότε οργανώθηκε μια διεθνής συνεδρίαση στην Kona της Χαβάης, για την προέλευση του φεγγαριού. Σε εκείνη την συνεδρίαση, η υπόθεση της γιγαντιαίας σύγκρουσης προέκυψε ως η καλύτερη που υπάρχει. Ο Michael Drake, διευθυντής του πλανητικού τμήματος επιστήμης του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, περιέγραψε εκείνη την συνεδρίαση ίσως την επιτυχέστερη στην ιστορία της πλανητικής επιστήμης.

Γιατί όμως η υπόθεση της σύγκρουσης είναι σωστή;
Η Γη έχει έναν μεγάλο πυρήνα σιδήρου, αλλά το φεγγάρι δεν έχει. Αυτό συμβαίνει επειδή ο σίδηρος της Γης είχε κατακαθήσει ήδη στον πυρήνα όταν συνέβη η γιγαντιαία σύγξρουση. Επομένως, τα συντρίμμια που ρίχτηκαν από τη Γη και το τεράστιο αντικείμενο προέρχονταν από τους σκληρούς μανδύες τους, που είναι φτωχοί σε περιεκτικότητα σιδήρου. Ο πυρήνας από σίδηρο του αντικειμένου, που συγκρούστηκε έλειωσε κατά τη σύγκρουση και συγχωνεύτηκε με τον πυρήνα από σίδηρο της Γης, σύμφωνα με τα μοντέλα των υπολογιστών.
Η Γη έχει μια μεγάλη πυκνότητα 5.5 gr/cm3, αλλά το φεγγάρι έχει μια πυκνότητα μόνο gr/cm3. Ο λόγος είναι ότι λείπει ο σίδηρος από τον πυρήνα του φεγγαριού.
*
Το φεγγάρι έχει ακριβώς την ίδια σύνθεση ισοτόπων του οξυγόνου με τη Γη, ενώ οι βράχοι του Άρη και οι μετεωρίτες από άλλα μέρη του ηλιακού συστήματος έχουν διαφορετικές συνθέσεις ισοτόπων οξυγόνου. Αυτό δείχνει ότι το φεγγάρι σχηματίσθηκε από υλικό, που διαμορφώθηκε στη γήινη γειτονιά.
*
Εάν κάποια θεωρία για τη σεληνιακή προέλευση μιλάει για μια εξελικτική διαδικασία, δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί γιατί οι άλλοι πλανήτες δεν έχουν παρόμοια φεγγάρια. (Μόνο ο Πλούτωνας έχει ένα φεγγάρι που έχει σημαντικό μέγεθος σε σχέση με τον πλανήτη του.) Η υπόθεση της γιγαντιαίας σύγκρουσης έχει το πλεονέκτημα ενός καταστροφικού γεγονότος με μικρή πιθανότητας, κάτι που συνέβη μόνο σε έναν ή δύο πλανήτες από τους εννέα.

Από πού προήλθε αυτή η θεωρία;
Οι Hartmann και Davis ήταν εξοικειωμένοι με μια εργασία που έγινε στην πρώην Σοβιετική Ένωση στη δεκαετία του '60, πάνω στη συνάθροιση πλανητών από αμέτρητα σώματα, σαν αστεροειδεί, που λέγονται planetesimals. Η περισσότερη από αυτή την πρωτότυπη εργασία έγινε από ένα Ρώσο αστροφυσικό, τον V. S. Safronov.

Παίρνοντας στις γενικές ιδέες του Safronov, οι Hartmann και ο Νταίηβις έκαναν υπολογισμούς του ρυθμού αύξησης του 2ου μεγαλύτερου, του 3ου μεγαλύτερου, κ.λπ., σωμάτων στη γειτονιά της Γης, καθώς η ίδια η Γη αυξανόταν. Ακριβώς όπως η αστεροειδής ζώνη έχει σήμερα το μεγαλύτερο αστεροειδή (Δήμητρα) με μια διάμετρο 1000 km, και διάφορα μικρότερα αστρονομικά σώματα με ένα εύρος διαμέτρων 300-500 km, έτσι και η περιοχή της γήινης τροχιάς θα είχε διάφορα σώματα μέχρι, περίπου, το μισό μέγεθος της ανεπτυγμένης Γης. Η ιδέα ήταν ότι στην περίπτωση της Γης (αλλά όχι των άλλων πλανητών) η σύγκρουση συνέβη αρκετά αργά, και σε μια τέτοια κατεύθυνση σχετικά με τη Γήινη περιστροφή, που αρκετά άφθονο υλικό μέσο ρίχτηκε προς τα έξω, για να σχηματίσει ένα φεγγάρι.

Μερικές άλλες πιο αρχικές ιδέες για τη δημιουργία της Σελήνης

1. Μια αρχική θεωρία ήταν ότι το φεγγάρι είναι ένας αδελφός-κόσμος με τη Γη, που μπήκε σε τροχιά γύρω της καθώς διαμορφώθηκε η Γη. Αυτή η θεωρία απέτυχε επειδή δεν μπόρεσε να εξηγήσει γιατί το φεγγάρι στερείται σιδήρου.

2. Μια δεύτερη αρχικά ιδέα ήταν ότι το φεγγάρι σχηματίσθηκε κάπου αλλού στο ηλιακό μας σύστημα, όπου υπήρχε λίγος σίδηρος, και έπειτα συλλήφθηκε σε τροχιά γύρω από τη Γη. Αυτή η θεωρία απέτυχε όταν οι έρευνες εμφάνισαν ότι οι σεληνιακοί βράχοι έχουν την ίδια σύνθεση ισοτόπων με τη Γη.

3. Μια τρίτη αρχικά ιδέα ήταν ότι η νεαρή Γη περιστρεφόταν τόσο γρήγορα που ένα κομμάτι απομακρύνθηκε από τη Γη. Αυτή η ιδέα έφτιαχνε ένα φεγγάρι παρόμοιο με το γήινο μανδύα, αλλά απέτυχε όταν η ανάλυση της συνολικής στροφορμής και της ενέργειας έδειξε ότι το παρόν σύστημα Γης-φεγγαριού δεν θα μπορούσε να σχηματιστεί κατ' αυτό τον τρόπο.

Οι μελέτες των σεληνιακών βράχων εμφανίζουν ότι το φεγγάρι είχε αρχικά μια λειωμένη επιφάνεια. Όταν άρχισε να ψύχεται αυτός ο ωκεανός του μάγματος, συνεχίστηκε έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα για περίπου 900 εκατομμύρια χρόνια.